Ὁδοιπορικό μέ τόν φακό τοῦ Γιάννη Κατσέα στό μοναστήρι τῆς Παναγίας Ἐλεούσας

 

Κείμενο καὶ φωτογραφίες

Γιάννης Κατσέας

 

Ἡ Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία εἶναι ἡ μακροβιότερη στὸν κόσμο μὲ 1150 χρόνια ἀδιάλειπτης παρουσίας, ἡ κληρονομιά της τεράστια τόσο σὲ Πνευματικὸ ἐπίπεδο ὅσο καὶ πολιτιστικό.

Σήμερα θὰ δοῦμε ἕνα σπουδαῖο Βυζαντινὸ Μοναστήρι ποὺ εἶναι ἔξω ἀπὸ τὰ σημερινὰ σύνορα ποὺ χάραξαν οἱ "φίλοι καὶ σύμμαχοί" μας καὶ συγκεκριμένα στὸ σημερινὸ κρατίδιο-μόρφωμα τῶν Σκοπίων.

Ἄς μὲ συγχωρέσουν οἱ φίλοι ἀναγνῶστες ἀλλὰ καὶ νὰ μὲ σκοτώσει κάποιος ἀδυνατῶ νὰ τὸ ὀνομάσω ἔτσι ὅπως ὑπέγραψαν οἱ προδότες ποὺ μᾶς "κυβερνοῦν".

(σ.σ. Μᾶς βρίσκει ἀπόλυτα σύμφωνους τὸ σχόλιο τοῦ φίλου μας Γιάννη Κατσέα)

Χτισμένο λοιπὸν πάνω σὲ ἕνα βραχῶδες ὀροπέδιο εἶναι τὸ μοναστήρι τῆς Παναγίας Ἐλεούσας, στὸ χωριὸ Ἐλεοῦσα ἢ Βελιοῦσα ποὺ ἀκόμα καὶ στὴν ὀθωμανικὴ περίοδο στὸ χωριὸ λειτουργοῦσε Ἑλληνικὸ σχολεῖο καὶ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ Ἐλληνοβουλγαρικοῦ ἀνταγωνισμοῦ στὴν περιοχὴ παρέμεινε καθαρὰ Πατριαρχικό, ἀπέχει περίπου δέκα χιλιόμετρα ἀπὸ τὴν ἀλλοτινὴ Ἐλληνικότατη Στρώμνιτσα.

Τὸ τυπικό, τὰ Χρυσόβουλα καὶ ἄλλα ἔγγραφα τῆς Μονῆς τῆς Παναγίας τῆς Ἐλεούσας ἀναφέρουν πλῆθος Ἑλληνικῶν ὀνομάτων, τὰ ὁποῖα μαρτυροῦν τὴν Ρωμηοσύνη τῆς περιοχῆς. Τὸ Μοναστήρι ἱδρύθηκε τὸ 1080, μὲ προσωπικὴ προσπάθεια τοῦ Μοναχοῦ Μανουήλ, ὁ ὁποῖος ἀργότερα ἔγινε Ἐπίσκοπος τῆς Στρώμνιτσας.
 

Ὑπάρχουν πολυάριθμες γραπτὲς πηγὲς σχετικὰ μὲ αὐτὸ τὸ Μοναστήρι, οἱ περισσότερες ἀπὸ τὶς ὁποῖες φυλάσσονται στὰ ἀρχεῖα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἰβήρων τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐπειδὴ αὐτὸ τὸ Μοναστήρι ἦταν μετόχι τῆς Ἰ. Μ. Ἰβήρων.

Στὶς μαρμάρινες πλάκες στὸ ὑπέρθυρο τῆς πόρτας εἰσόδου τῆς Μονῆς ἀναγράφεται στὰ Ἑλληνικά: «Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου Ἐλεούσας εἶναι κτισμένη στὰ θεμέλια ἀπὸ τὸν Μοναχὸ Μανουήλ, ὁ ὁποῖος ἔγινε Ἐπίσκοπος Τιβεριούπολης τὸ ἔτος 1080». Ἡ Μονὴ ἀναφέρεται καὶ στὸν καταστατικὸ χάρτη τοῦ Βυζαντινοῦ αὐτοκράτορα Ἀλεξίου Α' Κομνηνοῦ τὸ 1085.
 

Σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἔτη 1091 ἢ 1094, τὴν Ἐκκλησία τοῦ Μοναστηριοῦ εἶχε ἐπισκεφθεῖ προσωπικὰ ὁ Βυζαντινὸς αὐτοκράτορας Ἀλέξιος Α' Κομνηνός, ὁ ὁποῖος, σύμφωνα μὲ τὶς γραπτὲς πηγές, ἐξέφρασε τὸν ἔντονο θαυμασμό του γιὰ τὴν ὀμορφιὰ τῆς Μονῆς.
 

Γνωστὲς πηγὲς γιὰ τὸ Μοναστήρι αὐτὸ εἶναι οἱ ἑξῆς - τὸ Τυπικό του, γραμμένο ἀπὸ τὸν ἱδρυτὴ τοῦ Μανουήλ, μεταξὺ 1085-1100, μετά, διάφορα ἔγγραφα ἀπὸ τὸν Βυζαντινὸ αὐτοκράτορα Μανουὴλ Α' Κομνηνὸ ἀπὸ 1152, καὶ ἐπίσης δύο ἔγγραφα τοῦ βασιλιᾶ τῆς Σερβίας Στέφανου Ντούσαν ἀπὸ τὸ 1346, ποὺ δόθηκαν στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ιβήρων.

 

 «Πᾶνος»